Tép cảnh luôn mang đến vẻ đẹp tinh tế và sự sinh động cho bể thủy sinh. Tuy nhiên, đôi lúc bạn có thể bắt gặp những hành vi kỳ lạ của chúng, điển hình là hiện tượng tép bơi loạn xạ quanh bể. Đừng lo lắng nhé, bài viết này Thủy Sinh 60s sẽ giúp bạn giải mã bí ẩn đằng sau hành vi này và tìm ra cách khắc phục hiệu quả.
Lý do tép bơi loạn xạ trong bể là gì?
Tép thường lặn lội trong bể. Tuy nhiên, nếu chúng lặn lội như vậy suốt cả ngày thì có vấn đề gì đó đang xảy ra. Một số nguyên nhân gây ra hành vi lặn lội loạn xạ của tép có thể là:
Tép đực đang tìm kiếm tép cái
Các tôm đực thường bắt đầu tìm kiếm các tôm cái. Tôm thường lột xác hàng tuần để phát triển vỏ mới, lớn hơn và tốt hơn. Các tôm cái thường bắt đầu giai đoạn sinh sản ngay sau khi lột xác.
Khi tôm cái lột xác thành công, chúng sẽ bắt đầu phát ra pheromone vào nước để thu hút các tôm đực. Nếu bạn thấy tôm trong bể bơi loạn xạ và chỉ có tôm đực, nguyên nhân chủ yếu là chúng đang tìm tôm cái.
Tôm đực thường nhỏ hơn, có bụng thẳng và màu sắc nhạt hơn. Cái của tôm thường có bụng tròn, lớn hơn và có màu sắc đậm hơn. Khi chúng đủ tuổi sinh sản, tôm cái sẽ có màu vàng phần trứng ở trên lưng hoặc đầu.
Sau khi tép cái lột xác xong, chúng sẽ đi trốn. Nhiệm vụ của tép đực lúc này là đi tìm chúng.
Tép đang tập làm quen với môi trường nước mới
Tép cảm nhận được môi trường nuôi bể nhiều hơn cá. Vì vậy, đôi khi chúng cần nhiều thời gian hơn khi được thả vào bể mới.
Nếu tép được thả vào bể quá nhanh, chúng có thể bị stress, gây ra hành vi bơi loạn xạ.
Sự sốc nước và quá trình làm quen với môi trường nước mới không chỉ xảy ra khi tép mới được mua về. Khi thay đổi nước bể quá nhiều, như thay nước quá nhiều, thêm phân nước, khoáng chất,… có thể khiến tép cảnh gặp sự sốc nước.
Nếu nước trong bể của bạn chất lượng tốt, với các thông số ổn định và phù hợp, tép chỉ cần thời gian để thích nghi với môi trường mới. Trong trường hợp nước bể kém chất lượng, bẩn bị tích tụ các chất độc, tép sẽ dễ bị chết.
Chất lượng nước xấu
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến tép bơi loạn xạ là chất lượng nước trong bể chưa đủ tốt, thường do bạn đã thả tép vào bể mới mà chưa cycle.
Cycle là quá trình vi sinh vật có lợi trong bể phản ứng sinh học để xử lý ammonia, nitrate và nitrite, các chất độc thường gặp trong bể cá. Vi sinh vật có lợi sống trong vật liệu lọc, dưới nền và trên các bề mặt trong bể, giúp làm nước an toàn để các loài cá và tép sinh sống. Trước khi thả cá hoặc tép vào bể, bạn cần đảm bảo bể đã cycle đầy đủ.
Thời gian cycle có thể dao động từ một tuần đến vài tháng tùy thuộc vào cách bạn xử lý nước. Nếu bạn châm thêm vi sinh vào bể hoặc sử dụng nước từ bể cá khác để làm bể mới, quá trình cycle có thể diễn ra nhanh chóng trong vài ngày.
Ngoài ra, ngay cả khi bể đã được hoạt động lâu và bạn vô tình làm mất vi sinh có lợi bằng cách thay nước quá nhiều, rửa lọc quá sạch hoặc thêm cá mới, cũng có thể làm cho bể phải trải qua lại quá trình cycle.
Thông số nước sai
Hiện nay có hai dòng chính của tép là Neocaridina (tép màu) và Caridina (tép lạnh). Mặc dù chúng có ngoại hình có nhiều điểm tương đồng nhưng lại thuộc các chi khác nhau và không thể lai với nhau. Đồng thời, chúng có các yêu cầu về thông số nước nuôi khác nhau.
Ngay cả khi nước trong bể sạch, nếu thông số nước không đúng, điều này vẫn có thể gây stress cho tép, làm chúng bỏ ăn và trong một số trường hợp có thể dẫn đến chết lai lạc.
Làm gì khi tép bơi loạn xạ?
Trước khi bạn áp dụng các liệu pháp điều trị cho tép, hãy nhớ rằng chúng là loài có tính tò mò, thích khám phá bể bơi xung quanh. Hành vi này không phải do stress mà là do tính tò mò của chúng. Tuy nhiên, nếu hành vi này kéo dài trong vài ngày hoặc thậm chí cả tuần, điều này có thể cho thấy có vấn đề gì đó không ổn định. Bạn cần:
Cung cấp môi trường nước tốt
Tép là loài ăn tạp hiền lành, chúng chủ yếu tập trung vào việc tìm kiếm thức ăn và không gây phiền nhiễu đối với các loài khác. Để chăm sóc tép và giúp chúng sống khỏe mạnh, bạn cần:
- Thức ăn phù hợp – Tép có thể bơi loạn xạ nếu bị stress do thiếu thức ăn. Chúng thường thích ăn các loại rong rêu trong bể. Nếu bể của bạn mới được thiết lập và chưa có đủ rêu, bạn cần cho tép ăn rau luộc như rau cải, cà rốt, dưa chuột. Bạn cũng có thể dùng thức ăn dành cho cá để cho tép.
- Ánh sáng – Tép không cần ánh sáng quá mạnh. Chiếu sáng khoảng 2 tiếng mỗi ngày là đủ. Bạn nên điều chỉnh ánh sáng sao cho phù hợp với môi trường tự nhiên bằng cách bật tắt đèn vào thời điểm phù hợp trong ngày. Ánh sáng hợp lý cũng giúp thúc đẩy sự phát triển của rêu, là một nguồn thức ăn tự nhiên quan trọng cho tép trong bể.
- Thông số nước – Mỗi loại tép đều có yêu cầu riêng về các thông số nước. Chúng cần một môi trường với độ pH ổn định và nồng độ ammonia, nitrite gần như bằng 0. Ngoài ra, nước cần có đủ khoáng chất để giúp tép lột xác một cách suôn sẻ.
Loại bỏ chất độc
Trong bể nuôi tép, các loại chất độc thường gặp là ammonia, nitrite, clo và kim loại nặng. Để đảm bảo nước nuôi tép an toàn, bạn cần chú ý đến nguồn nước sử dụng. Nước máy cần được xử lý để loại bỏ clo và các kim loại nặng trước khi sử dụng để thay nước trong bể. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm khử clo hoặc các chất khử độc nước.
Ammonia và nitrite có thể được xử lý bằng cách thêm vi sinh vào bể. Các vi sinh vật có khả năng biến đổi ammonia thành nitrite, sau đó nitrite sẽ được chuyển hóa thành nitrate. Nitrate là chất không độc hại nếu ở mức độ thấp, tuy nhiên nếu tích tụ quá nhiều cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tép. Để loại bỏ nitrate, bạn có thể thay nước hoặc trồng thêm cây thủy sinh trong bể.
Chăm sóc vệ sinh bể định kì
Ngay cả khi nước trong bể nuôi tép không có chất độc, vẫn có nguy cơ tích tụ các chất gây hại nếu không được bảo quản đều đặn. Để bảo quản bể sạch sẽ, nên sử dụng cây hút cặn để làm sạch đáy và thực hiện thay nước định kỳ hàng tuần.
Lượng nước thay mới tối ưu là khoảng 10-15% dung tích bể mỗi tuần. Thay nước định kỳ giúp cho tép có luôn môi trường nước sạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh trong tương lai. Bạn có thể dùng cây hút cặn để vừa hút cặn vừa thay nước cho bể.
Cung cấp chỗ ẩn nấp cho tép
Hành vi bơi loạn xạ của tép thường cho thấy chúng đang cảm thấy căng thẳng. Để giúp tép bình tĩnh hơn, bạn nên cung cấp nhiều nơi trốn tránh cho chúng. Các lựa chọn có thể là các ống gốm, cây thủy sinh như bèo hoặc tong
Lời kết
Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp, bạn có thể giúp đàn tép của mình luôn khỏe mạnh, phát triển tốt và mang đến cho bạn những giây phút ngắm nhìn thư giãn. Hãy theo dõi Thủy Sinh 60s để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về các loài thủy sinh nhé!
